หนึ่งในกลยุทธ์สำคัญที่เรียกว่า Exit Strategy หรือกลยุทธ์ทางออกจากตลาด นับเป็นกลยุทธ์ที่ธุรกิจขนาดไหนก็ตามรวมไปถึงนักลงทุนในรูปแบบต่างๆจำเป็นต้องรู้และทำความเข้าใจ เพื่อเตรียมความพร้อมกับการจัดการกับโอกาสที่อาจเกิดการสูญเสียรวมไปถึงการหาโอกาสในการสร้างกำไรให้ดีที่สุด สิ่งสำคัญก็คือคุณจำเป็นต้องรู้ว่าเมื่อใดควรใช้กลยุทธ์ Exit Strategy เพื่อให้ได้ประโยชน์สูงสุดจากธุรกิจและการบริหารทรัพย์สินต่างๆรวมไปถึงการเงินของธุรกิจ และในบทความนี้ผมได้สรุปถึง Exit Strategy หรือกลยุทธ์ทางออกจากตลาด ว่าเมื่อใดธุรกิจของคุณควรใช้ Exit Strategy มาฝากกันครับ
อะไรคือ Exit Strategy
Exit Strategy คือ กลยุทธ์การออกจากการทำธุรกิจในสถานการณ์ที่มีการบริหารงานผิดพลาดไปจากเป้าหมายที่วางไว้ ซึ่งเกิดได้กับทั้งธุรกิจขนาดเล็ก ขนาดกลาง ขนาดใหญ่ ธุรกิจ Startup รวมไปถึงนักลงทุนและผู้ร่วมทุนในรูปแบบต่างๆ ทั้งนี้การใช้ Exit Strategy นั้นก็เพื่อควบคุมการสูญเสียไม่ให้ลุกลามไปมากกว่าเดิมซึ่งเป็นผลโดยตรงกับเรื่องการเงินของธุรกิจ นับเป็นกลยุทธ์ที่สำคัญสำหรับการทำธุรกิจที่จำเป็นต้องประเมินครับว่า สถานการณ์ของธุรกิจนั้นอยู่ในจุดไหน อยู่ในจุดที่ใกล้เคียงกับการต้องใช้ Exit Strategy แล้วหรือยัง ซึ่งมันก็มีสัญญาณเตือนสำคัญๆ ดังนี้
สัญญาณเตือนถึงความจำเป็นต้องใช้ Exit Strategy กับธุรกิจ
มีหลากหลายสถานการณ์ครับที่ใกล้เคียงกับการเลือก Exit Strategy มาใช้ เรามาดูกันครับว่ามันมีสัญญาณเตือนอะไรกันบ้าง
- ผลประกอบการไม่ได้ตามเป้าหมายที่ตั้งไว้
- ธุรกิจไม่ได้สร้างผลกำไรใดๆจนส่งผลต่อสภาพคล่องทางการเงิน
- ธุรกิจเติบโตค่อนข้างช้าในตลาดที่มีการแข่งขันกันสูง จนส่งผลต่อผลกำไรของธุรกิจ
- การหยุดชงักของตลาดที่ส่งผลต่อการลงทุน จนส่งผลเชิงลบกับธุรกิจ
- การเกิดข้อพิพาททางธุรกิจรวมไปถึงคู่ค้าทางธุรกิจ ทำให้ไม่มีอำนาจในการควบคุม จนส่งผลให้เกิดผลกระทบต่อธุรกิจ
สถานการณ์และสัญญาณเตือนเหล่านี้จึงเป็นเหตุจำเป็นที่ต้องนำเอา Exit Strategy เข้ามาช่วยลดการสูญเสียของธุรกิจคุณได้
Exit Strategy ทั้ง 8 วิธี
โดยปกติแล้ว Exit Strategy มีอยู่ด้วยกัน 8 วิธีด้วยกัน ซึ่งการเลือกใช้ก็ต้องขึ้นอยู่กับเรื่องของเป้าหมายธุรกิจและเรื่องการเงิน ดังนี้
1. การควบรวมกิจการ
การควบรวมกิจการ (Merger and Acquisition – M&A) ถือเป็นกลยุทธ์การออกจากการทำธุรกิจที่แข็งแกร่งที่สุดวิธีหนึ่ง ซึ่งก็คือการเปิดทางเลือกเพื่อขายกิจการให้กับผู้ที่สนใจ โดยเราจะเห็นค่อนข้างมากกับธุรกิจ Startup และผู้ประกอบการทั้งหลาย คุณอาจจะขายกิจการให้ผู้ที่มาซื้อกิจการเพื่อเพิ่มโอกาสในการทำธุรกิจ ขจัดคู่แข่งขันในตลาด เสริมศักยภาพจากสิ่งที่คุณมี หรือเข้ามาพัฒนาสินค้าที่มีอยู่ก็ได้
2. ขายหุ้นให้กับนักลงทุน
ในฐานะคุณที่เป็นเจ้าของกิจการคุณสามารถใช้วิธีการขายหุ้นให้กับคู่ค้าหรือนักลงทุน โดยธุรกิจยังดำเนินการไปตามปกติ วิธีนี้ถือว่าเป็น Exit Strategy ที่นิยมใช้กันอยู่มากที่เน้นขายให้กับผู้ซื้อที่รู้จักและเป็นที่น่าเชื่อถือ การเข้ามาถือหุ้นนั้นก็อาจเปลี่ยนแปลงธุรกิจไปในทางที่ดีขึ้นได้ในอนาคตครับ
3. การสืบทอดกิจการครอบครัว
การสร้างผลประโยชน์และกำไรให้กับธุรกิจครอบครัว โดยการถ่ายโอนธุรกิจให้กับผู้สืบทอดกิจการในครอบครัว ก็ถือเป็นหนึ่ง Exit Strategy ที่ได้ผลดีเช่นกันและเป็นที่นิยมใช้กันมาก แต่ก็ต้องทำเมื่อผู้รับสืบทอดธุรกิจนั้นมีความพร้อมด้วยเช่นกัน
4. เข้าซื้อกิจการ
Exit Strategy วิธีนี้เป็นการเข้าไปซื้อกิจการรวมทั้งพนักงานแบบเบ็ดเสร็จ ซึ่งนับเป็นประโยชน์ในการพัฒนาปรับปรุงธุรกิจให้ได้ผลกำไรในอนาคต การเข้าซื้อกิจการในลักษณะนี้ยังคงทำให้ธุรกิจได้กำไรอยู่และรักษาพนักงานเดิมเอาไว้ และมีโอกาสประสบความสำเร็จที่มากขึ้นในอนาคต
5. ซื้อกิจการโดยทีมผู้บริหารและพนักงานเดิม
การซื้อกิจการเพื่อบริหารจัดการจากกลุ่มผู้บริหารหรือพนักงานเดิมที่ทำงานอยู่ Exit Strategy ในลักษณะนี้ดีตรงที่ผู้บริหารมีความเข้าใจในธุรกิจและคุ้นเคยกับพนักงานเป็นอย่างดี ซึ่งสามารถส่งเสริมให้พนักงานเปลี่ยนบทบาทไปสู่ระดับที่สูงขึ้นเพื่อเติมเต็มช่องว่างได้ จึงมีโอกาสในการพัฒนาต่อยอดธุรกิจให้เติบโตได้ในอนาคต
6. การเสนอขายหุ้นต่อประชาชนครั้งแรก (IPO)
การเสนอขายหุ้นต่อประชาชนครั้งแรก (Initial Public Offering – IPO) คือ การสร้างการเติบโตให้กับธุรกิจของคุณไปสู่ความเป็นมหาชนด้วยการขายหุ้นให้ประชาชนทั่วไป นับเป็น Exit Strategy ที่สร้างโอกาสการเติบโตที่มอบโอกาสให้ประชาชนเข้ามาเป็นผู้ถือหุ้นของบริษัท จนอาจนำไปสู่การเติบโตและสร้างผลกำไรได้มากที่สุดในบรรดา Exit Strategy วิธีอื่นๆ แต่ก็ต้องแลกมาด้วยต้นทุนในการบริหารจัดการเช่นกัน
7. การชำระหนี้
Exit Strategy ที่ถือว่าเป็นปกติมากที่สุดครับสำหรับธุรกิจที่ไม่สามารถไปต่อได้ นั่นคือการขายสินทรัพย์ทุกอย่างและปิดตัวลง โดยเงินทั้งหมดที่ได้จากการขายนั้นก็ต้องเอาไปใช้จ่ายหนี้สินและอาจต้องแบ่งให้กับผู้ถือหุ้นด้วยเช่นกัน Exit Strategy ในลักษณะนี้นับว่าไม่ได้สร้างมูลค่าเพิ่มใดๆให้กับธุรกิจ ผลตอบแทนที่ได้กลับคืนมาจากการขายอาจได้กลับมาต่ำมาก และอาจทำให้เกิดความรู้สึกแย่ระหว่างพนักงาน ผู้บริหาร ลูกค้าและคู่ค้าทางธุรกิจ
8. การล้มละลาย
การล้มละลาย (Bankruptcy) เป็น Exit Strategy วิธีสุดท้าย เมื่อธุรกิจถูกฟ้องล้มละลายทรัพย์สินของบริษัทจะถูกยึด แต่อาจจะได้รับการบรรเทาหนี้ ซึ่งการประกาศว่าล้มละลายไม่ได้รับประกันว่าเจ้าหนี้จะยกหนี้ทั้งหมดของบริษัทให้แต่อย่างใดครับ อย่างไรก็ตามมันเป็นวิธีที่รวดเร็ววิธีหนึ่งที่ทำให้คุณหมดภาระต่างๆในทันที แต่ก็อาจจะส่งผลต่อชื่อเสียงหากคุณจะไปเริ่มธุรกิจใหม่ได้เช่นกัน
Exit Strategy อาจฟังแล้วดูน่ากลัวครับเพราะว่าเป็นการยุติหรือเปลี่ยนแปลงวิธีการทำธุรกิจ ซึ่งมีทั้งผลกระทบเชิงบวกและเชิงลบตามแต่สถานการณ์ที่เกิดขึ้น แต่ก็เป็นหนึ่งในกลยุทธ์สำหรับการบริหารธุรกิจที่คุณในฐานะเจ้าของธุรกิจ จำเป็นต้องวางแผนเตรียมการเอาไว้เผื่อเกิดสถานการณ์ที่จำเป็นต้องตัดสินใจทำอะไรบางอย่างกับธุรกิจของคุณในอนาคตนั่นเองครับ
