
Mission Statement เปรียบเสมือนกระดูกสันหลังขององค์กร ซึ่งเป็นคำกล่าวหรือถ้อยแถลงการณ์ที่เกี่ยวโยงและระบุถึงวัตถุประสงค์ ทิศทาง รวมถึงค่านิยมที่ใช้ขับเคลื่อนองค์กร Mission Statement ที่ชัดเจนจะไม่เพียงแต่เป็นแนวทางในการตัดสินใจภายในองค์กรเท่านั้น แต่ยังสื่อสารข้อความที่ชัดเจนและน่าสนใจไปยังผู้มีส่วนได้ส่วนเสียทุกภาคส่วนอีกด้วย ดังนั้น การเขียน Mission Statement จึงต้องอาศัยการไตร่ตรองอย่างรอบคอบและมองให้เห็นในเชิงกลยุทธ์ ในบทความนี้ผมจะมาแนะนำผู้อ่านในการเขียน Mission Statement แบบมีประสิทธิภาพกันครับ

ความหมายของ Mission Statement
Mission Statement คือ คำกล่าว / ถ้อยคำแถลงการณ์ ถึงพันธกิจหรือภารกิจซึ่งเป็นคำประกาศสั้นๆ ที่สรุปวัตถุประสงค์ขององค์กร เป้าหมายหลัก และวิธีการบรรลุเป้าหมายดังกล่าว โดยทำหน้าที่เป็นจุดอ้างอิงสำหรับการตัดสินใจ และช่วยให้การดำเนินการสอดคล้องไปกับเป้าหมายโดยรวมขององค์กร ที่ต้องยึดเรื่องความชัดเจน สร้างคุณค่า และกระตุ้นบางสิ่ง รวมไปถึงจุดประกายให้ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียทั้งภายในและภายนอก ให้ร่วมกันมองเห็นในคุณค่าขององค์กร
เปรียบเทียบระหว่าง Mission Statement กับ Vision Statement
Mission Statement นั้นชี้แจงให้ชัดเจนว่าบริษัทต้องการบรรลุสิ่งใด ต้องการสนับสนุนใคร และเหตุใดจึงต้องการสนับสนุน แต่ในทางกลับกัน Vision Statement หรือ คำกล่าว / ถ้อยคำแถลงการณ์ถึงวิสัยทัศน์ (Vision) จะอธิบายว่าบริษัทต้องการให้ชุมชนหรือโลกเป็นอย่างไร ดังนั้น Mission Statement จึงเป็นแผนที่นำทางและคอยสนับสนุน Vision Statement ขององค์กร
Mission Statement จึงเป็นคำพูดที่บอกเล่าถึงสิ่งที่แบรนด์หรือองค์กรตั้งเป้าหมายที่จะทำ โดยอาจเป็นการบอกต่อสาธารณชนเกี่ยวกับผลิตภัณฑ์และบริการที่นำเสนอว่า ผลิตมาเพื่อใคร และเหตุใดจึงทำ ส่วน Vision Statement ก็คือ แบรนด์ที่มองไปสู่อนาคตและบอกถึงสิ่งที่แบรนด์หวังว่าจะบรรลุให้ได้ ซึ่งเป็นในเชิงแนวคิดมากกว่าที่เป็นการมองว่า แบรนด์จะกลายเป็นอะไรในสายตาของผู้บริโภคนั่นเอง
องค์ประกอบหลักสำคัญๆ ของการเขียน Mission Statement ที่มีประสิทธิภาพ
การเขียน Mission Statement ที่ดีขึ้นอยู่กับการตั้งคำถามพื้นฐานที่เหมาะสม เรามาดูองค์ประกอบสำคัญทั้ง 3 ข้อ ที่จะช่วยในการกรอบวิธีเขียน Mission Statement ไปพร้อมกันครับ
1. เราคือใคร (Who we are?)
- จำเป็นต้องกำหนดอัตลักษณ์ขององค์กรให้ชัดเจน
- ระบุอุตสาหกรรมที่ธุรกิจทำอยู่ กลุ่มเป้าหมาย และขอบเขตการดำเนินงาน
- ตัวอย่างเช่น “เราเป็นแบรนด์แฟชั่นที่ใส่ใจสังคมและส่งเสริมช่างฝีมือทั่วโลก”
2. เราทำอะไร (What we do?)
- เขียน Outline กิจกรรมหลักๆที่ต้องทำ คำธิบายผลิตภัณฑ์หรือบริการ
- การเน้นย้ำถึงสิ่งที่ทำให้ผลิตภัณฑ์หรือบริการเหล่านี้มีความโดดเด่น
- ตัวอย่างเช่น “เราจัดหาโซลูชันการทำความสะอาดที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม เพื่อส่งเสริมให้บ้านมีสุขภาพที่ดีขึ้นและให้โลกมีความยั่งยืน”
3. ทำไมเราถึงต้องทำ (Why we do it?)
- สื่อสารถึงจุดประสงค์ที่กว้างขึ้นหรือผลกระทบต่อสังคม สิ่งแวดล้อม และอื่นๆ ซึ่งเป็นผลจากสิ่งที่องค์กรกำลังจะทำ
- สร้างแรงบันดาลใจโดยเน้นย้ำถึงคุณค่า ที่สร้างขึ้นสำหรับผู้มีส่วนได้ส่วนเสียและชุมชน
- ตัวอย่างเช่น “เราดำรงอยู่เพื่อเชื่อมโยงผู้คนกับพลังงานสะอาด และมีส่วนสนับสนุนอนาคตที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม”

Mission Statement ที่ดีจะต้องรวมเอาองค์ประกอบทางกายภาพ ความรู้สึกเชิงอารมณ์ และตรรกะที่เป็นเหตุเป็นผล เข้าไว้ด้วยกัน เพื่อให้ลูกค้าและพนักงานได้รับประสบการณ์ที่ดีที่สุด Mission Statement ที่ดีจึงไม่เพียงแต่การช่วยอธิบายจุดประสงค์ของแบรนด์และธุรกิจเท่านั้น แต่ยังเชื่อมต่อกับลูกค้าอย่างมีความหมายอีกด้วย และที่สำคัญ ก็คือ คุณต้องเข้าใจเป้าหมายหรือเจตจำนงสูงสุด (Purpose) รวมไปถึงคุณค่า/ค่านิยม (Core Values) ของแบรนด์ให้ได้อย่างแท้จริง
6 ขั้นตอนในการเขียน Mission Statement
เมื่อเราเข้าใจในความหมายและองค์ประกอบของ Mission Statement แล้ว ทีนี้ก็จะเป็นขั้นตอนในการเริ่มเขียนซึ่งโดยหลักๆแล้วก็จะมีอยู่ด้วกัน 6 ขั้นตอน ดังนี้
ขั้นที่ 1 รวบรวมข้อมูลสำคัญๆ
- ควรให้ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียจากแผนกต่างๆ เข้ามามีส่วนร่วมเพื่อรับฟังมุมมองที่หลากหลายมากขึ้น
- ทบทวนข้อมูลต่างๆไม่ว่าจะเป็นค่านิยม และเป้าหมายระยะยาวขององค์กร
- ใช้เวลาในการสัมภาษณ์หรือระดมความคิดเห็น เพื่อระบุสิ่งที่ทำให้องค์กรมีความโดดเด่น
ขั้นที่ 2 ระบุเป้าหมายหลัก
- ตั้งคำถามดูว่าองค์กรนี้มีอยู่เพื่ออะไร
- ตั้งคำถามดูว่าเราจะแก้ไขปัญหาอะไร
- ตั้งคำถามดูว่าเราต้องการบรรลุผลลัพธ์อะไร ทั้งในระยะสั้นและระยะยาว
ขั้นที่ 3 ระบุกลุ่มเป้าหมาย
- กลุ่มเป้าหมายภายในองค์กรคือใครบ้าง เช่น พนักงาน ผู้นำองค์กร บอร์ดบริหาร และพันธมิตรอื่นๆ
- กลุ่มเป้าหมายภายนอกองค์กรคือใครบ้าง เช่น ลูกค้า นักลงทุน และชุมชนต่างๆ
- ปรับแต่งการใช้ภาษาในการสื่อสารและน้ำเสียงในการสื่อสาร เพื่อสื่อสารกับผู้มีส่วนได้ส่วนเสียเหล่านี้อย่างมีประสิทธิภาพ
ขั้นที่ 4 มุ่งเน้นที่ผลลัพธ์
เมื่อได้ข้อมูลจากทั้ง 3 ขั้นตอนก่อนหน้านี้แล้ว ให้คุณกลับมาเน้นย้ำผลลัพธ์ที่องค์กรของคุณต้องการจะบรรลุอีกครั้ง โดยเน้นที่วิธีการที่คุณจะปรับปรุงชีวิต ชุมชน หรืออุตสาหกรรม
ขั้นที่ 5 เขียนทุกอย่างให้ชัดเจนและกระชับ
Mission Statement ควรจดจำได้ง่าย ควรใช้ประโยคที่มีพลังเพียงแค่หนึ่งหรือสองประโยค หลีกเลี่ยงศัพท์เฉพาะหรือภาษาที่ดูหรืออ่านแล้วซับซ้อนเกินไป เพราะไม่ควรจะต้องนำมาแปลหรือตีความเพิ่มเติม
ขั้นที่ 6 ทดสอบและปรับปรุงให้ดีขึ้น
- แบ่งปันหรือนำเสนอร่าง Mission Statement ที่ได้กำหนดไว้กับผู้มีส่วนได้ส่วนเสียเพื่อรับฟังคำติชม
- ตรวจสอบให้แน่ใจว่า Mission Statement นั้นสอดคล้องกับวิสัยทัศน์ (Vision) ค่านิยม (Values) และวัตถุประสงค์ (Objective) ของแบรนด์และการทำธุรกิจของคุณ
- แก้ไขจนกว่าข้อความจะดูน่าเชื่อถือและสร้างแรงบันดาลใจให้กับคนอื่นๆได้
และอย่าลืมนะครับว่าการเขียน Mission Statement ให้ออกมาดีและดูทรงพลังนั้น จำเป็นต้องมาจากความแท้จริง (Authenticity) ที่สะท้อนเป้าหมายสูงสุดและคุณค่าอย่างแท้จริงของแบรนด์ ต้องทำอะไรที่ดูแตกต่างจากผู้อื่น (Differentiation) คิดให้ใหญ่แต่ต้องอยู่บนพื้นฐานของความเป็นจริง (Realistic) มีความเชื่อมโยงทางอารมณ์ (Emotion) และต้องไม่หนีไปจากวิสัยทัศน์ (Vision) เป็นตัวตั้งนั่นเอง

Template สำหรับการเขียน Mission Statement
Mission Statement ก็มี Template ที่ช่วยให้คุณเขียนออกมานั้นเห็นภาพได้อย่างชัดเจน ซึ่งก็เหมือนกับเรื่องอื่นๆครับ เราลองเอาทั้งหมดที่เตรียมไว้มาใส่ลง Template นี้กันดูครับ



การเขียน Mission Statement เป็นการผสมผสานระหว่างการทบทวนตนเอง การใช้ความคิดสร้างสรรค์ และเรื่องของกลยุทธ์ ซึ่งถือเป็นรากฐานของกระบวนการสร้างแบรนด์ การดำเนินธุรกิจ และกระบวนการตัดสินใจทั้งหมด ผมเชื่อว่าหากปฏิบัติตามขั้นตอนที่ผมอธิบายไว้ข้างต้น คุณจะสามารถร่างและเขียน Mission Statement ที่สะท้อนถึงความเป็นตัวตนขององค์กรคุณได้อย่างแท้จริง และสร้างแรงบันดาลใจให้ผู้อื่นสนับธุรกิจของคุณได้อย่างแน่นอน